Is de uitsluitingsclausule verleden tijd?

De oude gemeenschap van goederen

Tot 1 januari 2018 hadden we in Nederland als geldend hoofdstelsel de wettelijke gemeenschap van goederen als je trouwde zonder het maken van huwelijkse voorwaarden. Op enkele uitzonderingen na viel al het vermogen van echtgenoten in deze gemeenschap. Ook schenkingen of erfenissen, tenzij er een uitsluitingsclausule was opgenomen bij de schenking of in het testament. Alleen in dat geval behoorde de schenking of erfenis tot het privévermogen van de verkrijger.

Naar een nieuwe beperkte gemeenschap

Sinds 1 januari 2018 van dit jaar gelden nieuwe regels. De algehele gemeenschap van goederen is vervangen door een beperkte gemeenschap. Dit betekent onder andere dat een schenking of erfenis privévermogen van de ontvanger is.

De uitsluitingsclausule niet meer nodig?

Is het maken van een uitsluitingsclausule door de nieuwe beperkte gemeenschap overbodig geworden?

Veel echtgenoten vallen nog onder oude regels

Echtgenoten die voor 1 januari 2018 getrouwd zijn zonder huwelijkse voorwaarden te maken, vallen nog altijd onder de oude wettelijke regels. Die echtgenoten blijven in de oude wettelijke gemeenschap van goederen getrouwd. In die gevallen is een uitsluitingsclausule nog steeds nodig om een schenking of erfenis privé te laten zijn. Ook zullen veel mensen die schenken of een testament maken straks niet meer exact weten onder welke huwelijksvermogensrechtelijke regels ontvangers vallen. Voor de zekerheid is het daarom beter een uitsluitingsclausule op te nemen.

Nut uitsluitingsclausule onder nieuwe regels

Echtgenoten kunnen voor of tijdens hun huwelijk huwelijkse voorwaarden maken. Zij kunnen dus ook overeenkomen dat zij getrouwd willen zijn onder de wettelijke gemeenschap van goederen zoals die voor 1 januari gold. Hiermee bereiken ze dat een schenking of erfenis toch in de gemeenschap valt. Het maken van zulke huwelijkse voorwaarden kan niet als degene die schenkt of nalaat aan de schenking of erfenis een uitsluitingsclausule verbindt. De schenker of erflater heeft dan het laatste woord! De schenking of erfenis blijft dan toch buiten de gemeenschap. Als je dus zeker wil zijn dat je schenking of nalatenschap niet in een gemeenschap valt, blijft het raadzaam een uitsluitingsclausule op te nemen.

Voorbeeld

Koen en Marieke zijn in 2018 getrouwd zonder huwelijkse voorwaarden. Marieke’s moeder schenkt haar in 2019 het al jaren in de familie zijnde vakantiehuisje in de Morvan. Marieke’s moeder wil graag dat het huisje privé-eigendom blijft. Ze is op de hoogte van de nieuwe wettelijke regels, en verbindt daarom geen uitsluitingsclausule aan de schenking. Koen en Marieke willen graag dat het huisje van hen samen wordt en maken daarom alsnog huwelijkse voorwaarden. Hierbij komen zij over getrouwd te zijn onder de wettelijke gemeenschap van goederen zoals die voor 1 januari gold. De schenking valt dan in hun gemeenschap. Als Marieke’s moeder aan de schenking een uitsluitingsclausule had verbonden, was dit niet mogelijk geweest.

Conclusie

Een uitsluitingsclausule blijft dus ook na 1 januari 2018 verstandig.