Special: Wet Toekomst Pensioenen (WTP)

Duidelijkheid over de Wet Toekomst Pensioenen (WTP)

Eindelijk! De wet is aangenomen …
Het is zover. Nadat er vele jaren over de WTP is gesproken, gedebatteerd en onderhandeld, is het wetsvoorstel nu eindelijk tot wet verheven. Dit verandert ons pensioenstelsel ingrijpend. Dus is het de hoogste tijd om in deze nieuwsbrief stil te staan bij de belangrijkste wijzigingen en de impact daarvan voor jouw adviespraktijk en natuurlijk voor jouw cliënten.

Parlementaire behandeling
Nadat op 22 december 2022 de Tweede Kamer al instemde met de nieuwe Pensioenwet, is deze op 30 mei 2023 ook in de Eerste Kamer aangenomen. Dat betekent dat de wet op 1 juli 2023 ingaat. Dat is een halfjaar later dan aanvankelijk was beoogd. Deze vertraging heeft alles te maken met de langere parlementaire behandeling in de Tweede Kamer.

Het wetsvoorstel is nu ongeschonden door de Eerste Kamer gekomen. Wel heeft minister Carola Schouten tijdens het debat op 22 en 23 mei een aantal toezeggingen gedaan, waarvan verruiming van de uiterste transitiedatum naar 1 januari 2028 de belangrijkste is. Dit wordt later dit jaar middels een algemene maatregel van bestuur geregeld. Hierdoor krijgen de pensioenuitvoerders een jaar extra om de WTP te implementeren, dus vierenhalf jaar in plaats van drieënhalf jaar.

Waarom een nieuw pensioenstelsel?
Over het nieuwe pensioenstelsel is jarenlang gesproken. Dit leidde tot het eerste pensioenakkoord op 5 juni 2019. Hierin zijn concrete zaken afgesproken, zoals de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen. Daarnaast werd al aangekondigd dat er een volledig nieuw pensioenstelsel moest komen, waarvan we nu het resultaat zien.

Zowel in het publieke debat als tijdens de parlementaire behandeling stonden voor- en tegenstanders van de nieuwe pensioenwet lijnrecht tegenover elkaar. De voorstanders voeren aan dat ons oude pensioenstelsel verouderd is, omdat het is gebaseerd op de achterhaalde veronderstelling dat men zijn hele leven bij één werkgever werkt. Door de toegenomen arbeidsmobiliteit voldoet de huidige doorsneepremie-systematiek niet meer. Daarnaast hebben we, door de steeds verder dalende (markt)rente en de toegenomen levensverwachting, al jaren te maken met dekkingsgraadproblemen. Hierdoor konden de pensioenen vaak niet worden geïndexeerd of werden zelfs gekort. Dit leidde tot significant koopkrachtverlies van grote groepen gepensioneerden. In het nieuwe stelsel zou dit probleem worden opgelost.

De tegenstanders voeren aan dat dit een achterhaald probleem is, want de rente loopt weer op, zodat de dekkingsgraadproblemen verdwijnen. Bovendien hebben ze grote moeite met het opgeven van pensioenzekerheid, om daar een onzeker pensioen voor in de plaats te krijgen. En ten slotte zijn ze niet overtuigd dat de verdeling van de grote pensioenreserves (op dit moment zo’n 1.600 miljard euro) in persoonlijke pensioenpotjes voor de individuele deelnemers correct zal verlopen. Zij vinden dat ons huidige pensioenstelsel, dat bekend staat als een van de beste systemen ter wereld, nog prima volstaat.

De verwachting is dat deze discussie nog zeker niet is afgerond nu de wet is aangenomen. Integendeel, het is aannemelijk dat hierover in de toekomst ook nog rechtszaken zullen volgen.

Wat blijft hetzelfde?
We lezen overal dat er onder de WTP heel veel gaat veranderen. En dat is ook zo, dus daarover straks meer. Maar er zijn ook zaken die eigenlijk hetzelfde blijven.  Zo is er in het nieuwe pensioenstelsel nog steeds sprake van collectiviteit en solidariteit: de deelnemers van verschillende generaties binnen een regeling delen de risico’s met elkaar. Er wordt nog steeds een levenslang pensioen uitgekeerd. Wanneer een deelnemer onverhoopt kort leeft, dan komt (het restant van) zijn pensioenpot toe aan de overige deelnemers binnen de regeling.

Belangrijkste wijzigingen
De WTP voorziet in een aantal veranderingen:

• geen gegarandeerd pensioen;
• iedereen dezelfde premie;
• een eerlijker nabestaandenpensioen;
• meer ruimte in de derde pijler.