Bankshopping: een frustratie in tijden van anti-witwasbeleid Wwft

Klantbeeld

Instellingen hebben zelf de verantwoordelijkheid om te bepalen hoe diepgaand het onderzoek van zakelijke klanten moet zijn. Aan de basis hiervan staat identificatie-verificatie. Vervolgstap is het vormen van een klantbeeld, de basis van het cliëntenonderzoek. Het doel van een klantbeeld is het begrijpen – en kunnen verklaren – van de organisatie, de belanghebbenden, de bedrijfsactiviteiten en de relatie tot de producten/diensten die een mogelijk nieuwe klant (prospect) wil afnemen. Als je namelijk goed begrijpt wie de klant is, hoe hij is georganiseerd en wat zijn activiteiten zijn, kan je beoordelen of de aangevraagde producten passend zijn. Ook kun je beter de eventuele risico's op witwassen en terrorisme financiering inschatten.

Het kennen van de klant is door de Wwft belangrijker geworden voor banken. Volgens onderzoek van de Universiteit van Utrecht^[1] (2018) wordt in Nederland jaarlijks naar schatting 16 miljard euro door ondernemingen witgewassen. Banken moeten zeilen bijzetten om aan het witwasbeleid te voldoen. Daar lopen ze nog wel tegen uitdagingen aan. Eerder bleek al uit een artikel van banken.nl^[2] dat Nederlandse banken volop op zoek zijn naar gekwalificeerde arbeidskrachten. De Nederlandse grootbanken willen ongetwijfeld een schandaal voor zijn. Ze willen reputatieschade – zoals bij de grootschalige witwasaffaire bij de ING in 2018 – voorkomen.

‘Bankshopping’

Schrijnend is het zogenaamde bankshopping. Als de ene bank een onderneming na een cliëntenonderzoek heeft geweigerd, kan deze onderneming de volgende dag een rekening aanvragen bij een andere bank. Door privacywetgeving mogen banken hierover geen informatie met elkaar uitwisselen. Als het aan het kabinet ligt, mogen Nederlandse banken straks gegevens met elkaar delen zodat verdachte klanten mogelijk op een zwarte lijst komen.

Het uitwisselen van informatie is niet alleen relevant voor klantacceptatie, maar ook voor het monitoren van girale transacties. Volgens De Telegraaf zijn Nederlandse banken in gesprek met de FIOD en DNB over het centraal controleren van transacties, met het doel om verdachte transacties (sneller) te signaleren.^[3]

Andere maatregelen

Het voorstel om banken gegevens uit te laten wisselen is niet het enige instrument om de strijd tegen witwassen te intensiveren. Zo beoogt het kabinet andere maatregelen om cash betalingen boven de €3.000 te verbieden en om het €500 biljet af te schaffen.

Daarnaast is het kabinet van plan om de capaciteit bij het Nederlandse Financial Intelligence Unit (FIU) te vergroten. Banken melden ongebruikelijke transacties bij deze organisatie, waarna ze vervolgens door een gespecialiseerd team worden onderzocht. Eerder kwamen er al berichten naar buiten over ondercapaciteit bij de FIU, waardoor meldingen door banken simpelweg niet kunnen worden onderzocht.

CDD workshop – klantbeeld organisaties

Voor financieel professionals die een sterke basis willen opdoen over een cliëntenonderzoek, ontwikkelde Dukers & Baelemans de eendaagse interactieve masterclass Klantbeeld Organisaties. Ter voorbereiding geldt een e-learning gevuld met relevante achtergrondinformatie, praktijkvoorbeelden en oefeningen. De masterclass is interessant voor iedereen die in de financiële sector klantcontact heeft en/of op de werkvloer raakvlakken heeft met CDD.

[1] https://www.trouw.nl/nieuws/nog-altijd-wassen-criminelen-in-nederland-miljarden-euro-s-wit~be172327/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
[2] https://www.banken.nl/nieuws/21632/banken-jagen-naarstig-op-personeel-voor-kyc-en-cdd
[3] https://www.banken.nl/nieuws/21444/rabobank-zet-in-op-meer-uitwisseling-informatie-in-strijd-tegen-witwassen