Estate planning: waarom zou je het doen?
Bij het opstellen van een financieel advies is het belangrijk de totale klantsituatie te analyseren. Wat daarbij niet mag ontbreken, is het onderdeel estate planning. Dit onderdeel beantwoordt kort gezegd de vraag ‘wat is van wie, bij leven en na overlijden?’. Concreet gaat het om het analyseren van afspraken die partners onderling hebben vastgelegd in een samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden en een analyse van eventueel aanwezige testamenten. Dit alles met als doel om de verschillende afspraken te laten aansluiten op de wensen en doelen die de klant met zijn vermogen heeft. In veel situaties wordt dit adviesonderdeel echter door de accountant of financieel adviseur overgelaten aan de notaris. Maar waarom is dat eigenlijk zo? Het toevoegen van het adviesonderdeel estate planning biedt meerwaarde voor zowel de adviseur als de klant.
Om een financieel advies op te stellen dat aansluit op de financiële situatie is de klant bij zijn accountant of financieel adviseur net zo goed af, of wellicht zelfs beter, als bij een notaris. De financieel adviseur heeft immers een volledig(er) beeld van de hele (financiële) situatie. Daarbij is het uiteraard wel van belang dat de adviseur zich heeft verdiept in deze materie.
En nu is wel het moment om je hierin te verdiepen. De huidige COVID-19 pandemie heeft veel mensen wakker geschud. Daar waar estate planning nog wel eens vooruitgeschoven werd, zien we nu dat mensen de verdeling van hun vermogen graag goed willen regelen. Notarissen maakten in de afgelopen maanden overuren.
Estate planning in de praktijk
Onderstaand praktijkvoorbeeld laat zien hoe je estate planning kan meenemen in een compleet financieel plan.
Praktijkvoorbeeld
Ronald en Trudy wonen sinds een tijdje samen in de woning van Ronald. Trudy heeft haar woning verkocht en daar € 50.000 overwaarde op gerealiseerd. Zij willen het huis verbouwen en vragen om een financiering voor een deel van de verbouwing. De rest wordt gefinancierd uit het spaargeld van Trudy.
Je kunt als adviseur hier stoppen en een financieringsaanvraag doen. Maar wat nu als we estate planning erin betrekken? De investering van Trudy kan in de toekomst tot de nodige problemen leiden. Stel bijvoorbeeld dat zij uit elkaar gaan? Van wie is dan het geld dat Trudy in de verbouwing heeft gestoken? Is dat nu van Ronald, omdat het huis van hem is of niet? En wat als Ronald komt te overlijden? Kan Trudy dan in de woning blijven wonen? En wie betaalt de hypotheeklasten? Genoeg vragen om estate planning in het advies te betrekken.
Door op dit onderdeel door te vragen, blijkt dat Trudy toch wel graag mede-eigenaar wil worden. Ronald is daar wat huiverig voor, want hij heeft bij beëindiging van een eerdere relatie veel gedoe over de woning gehad. Een complexe situatie en een goede reden om de financieringsvraag uit te breiden naar een compleet advies. Hierin kunnen we de wens van Trudy om een deel van de woning te kopen, het samenlevingscontract en de testamenten meenemen.
Trudy wil haar inbreng in de woning veiligstellen. Ronald geeft aan dat er op dit moment al wat overwaarde in zijn woning zit. De aankoop van 50% van de woning wordt daarom zo ingericht dat beiden een vergelijkbare overwaarde houden/krijgen. De verbouwing wordt nog voor € 30.000 van het geld van Trudy betaald, de rest financieren ze samen. Voor de helft van dit bedrag wordt in het samenlevingscontract een vordering vastgesteld. Bij verkoop van de woning moet Ronald deze schuld aan Trudy terugbetalen. Ditzelfde geldt in de situatie dat de relatie wordt beëindigd. Ronald kan dan de helft van de woning terugkopen én hij betaalt de € 15.000 aan Trudy. Bij de geadviseerde financiering hoeven zij niet ingewikkeld te doen over de woonlasten, die kunnen ze gewoon uit de huishoudrekening betalen.
Zij kunnen zich vinden in een nominale waarde verrekening van de vordering. Hypotheekberekeningen laten zien dat de keuze voor boedelmenging, bij de afgesproken vordering, tot een optimale financieringslast leidt. Trudy koopt de helft van de woning voor de WOZ-waarde. In het samenlevingscontract is een verplichte levering tegen WOZ-waarde opgenomen, zodat Ronald weet waar hij aan toe is bij beëindiging van de relatie. Er is dan de verplichting voor Trudy om haar helft van het huis te verkopen aan Ronald tegen de WOZ-waarde. Vooralsnog willen beiden ook hun eigen familie betrekken bij overlijden, maar de woning mag naar de ander. Hierop is geadviseerd om een verblijvingsbeding op te nemen in het samenlevingscontract. Er zijn dan vooralsnog geen testamenten nodig. Door op deze wijze estate planning in het advies te betrekken, is er een situatie ontstaan waarbij onduidelijkheden in de toekomst worden getackeld.
Jouw toegevoegde waarde
Wat ik in de praktijk zie, is dat een compleet advies, inclusief de fiscaal-juridische aspecten die horen in een estate plan, ervoor zorgt dat de klant nu en in de toekomst financieel gezond blijft. Daarnaast betekent het ook een uitbreiding van jouw dienstverlening/adviespraktijk als financieel adviseur. Door estate planning onderdeel te laten zijn van jouw financieel advies aan de klant, vergroot je bovendien jouw toegevoegde waarde voor de klant. Dus waarom zou je dit niet meenemen in je advies als financieel planner/adviseur?
Gerelateerde opleidingen
Conny is voorzitter VFBO, bestuurslid stichting FFP en freelance docent bij Dukers & Baelemans.
