Nieuwe wet: Actieve Provisietransparantie Schadeverzekeringen

Achtergronden

Bij de evaluatie van het provisieverbod op complexe en impactvolle producten in 2017 is ook gekeken naar de markt voor schadeverzekeringen. Hieruit kwam voort dat een provisieverbod niet nodig was. Wel kon worden onderzocht of er meer provisietransparantie betracht zou moeten worden. In januari 2018 kondigde toenmalig minister Hoekstra middels een brief aan de Tweede Kamer aan dat hij van plan is actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen te onderzoeken. In januari 2019 liet hij de Kamer weten over te gaan tot het invoeren van actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen.

Waarom een systeem aanpassen dat goed werkt en waarbinnen vrijwel geen misstanden rondom provisies voorkomen? Uit onderzoek van de AFM is gebleken dat klanten nauwelijks gebruik maken van hun recht om te vragen om provisietransparantie. De minister stelt dat dat mogelijk te maken heeft met het feit dat consumenten niet weten dat provisie bestaat. Als de klant ervan op de hoogte is dat de bemiddelaar provisie ontvangt, dan zal de klant ook sneller vragen stellen over de dienstverlening die daar tegenover staat, aldus Hoekstra. En daarmee komen we dus uit bij de doelstelling van de wet: in een vroeg stadium het gesprek tussen klant en adviseur op gang brengen over de dienstverlening die mag worden verwacht.

Belangrijkste wijzigingen

De adviseur/bemiddelaar dient bij het afsluiten van nieuwe particuliere schadeverzekeringen vanaf 1 juli 2024 de klant actief te informeren over de hoogte van de provisie in euro’s. Prolongaties en zakelijke schadeverzekeringen vallen vooralsnog buiten de reikwijdte van de nieuwe wetgeving. Hiervoor blijft de huidige passieve provisietransparantie van kracht (op verzoek van klant inzicht geven in de hoogte van de provisie).

Om de klant in staat te stellen de prijs en dienstverlening van de bemiddelaar of adviseur en directe aanbieder met elkaar te kunnen vergelijken, dient de klant in een zo vroeg mogelijk stadium te worden geïnformeerd. De wet schrijft niet voor op welke wijze dit moet gebeuren. Wel dient achteraf te kunnen worden aangetoond dat de consument actief in kennis is gesteld van de hoogte van de provisie.

De directe aanbieder dient melding te maken van zogenaamde aanbrengvergoedingen die aan bepaalde platforms worden betaald, maar hoeft geen inzage te geven in de totale distributiekosten. Kritiek van diverse marktpartijen waaronder Adfiz is dat hiermee een ongelijk speelveld ontstaat.

Fijnmazig gemiddelde

Nu kan het lastig zijn om in een vroeg stadium de hoogte van de provisie in te schatten. Deze is immers afhankelijk van de soort verzekering, het soort risico en de omvang van de dekking. Hiervoor heeft de wetgever het ‘fijnmazig gemiddelde’ geïntroduceerd. De bemiddelaar of adviseur moet dan uitgaan van gemiddelde provisies voor vergelijkbare producten met vergelijkbare risicodekkingen. Daarbij moet de bemiddelaar het bedrag aan provisie zo nauwkeurig mogelijk benaderen door een 'accurate indicatie' te geven. De indicatie is accuraat als deze binnen een kleine bandbreedte van de uiteindelijk te ontvangen provisie valt. Als de indicatie gedurende het advies- of bemiddelingstraject significant wijzigt, dan moet de bemiddelaar of adviseur dat ook mededelen aan de consument.

Hoe reageert de markt?

In de afgelopen weken heb ik contact opgenomen met diverse assurantietussenpersonen en gevraagd hoe zij de impact van deze wetgeving zien en welke invloed deze heeft op de bedrijfsvoering en het gesprek met de klant. De verwachting van in ieder geval de wetgever is immers dat klanten actiever en wellicht kritische vragen stellen over de dienstverlening.

De conclusie uit de gesprekken tot nu toe is dat men zich hier weinig zorgen over maakt. Een aantal kantoren informeert de klant al over de hoogte van de provisie en men schiet niet bepaald in de kramp zodra de (toegevoegde waarde van) de dienstverlening actiever moet worden uitgelegd.

In een nieuwsbrief van Adfiz van februari dit jaar lees ik dat zij de impact groter inschatten dan de kantoren die ik heb gesproken: “het is enorm wennen om de opbouw van je klantgesprek te veranderen en de klant uit eigen beweging uit te leggen wat jij hem allemaal wél biedt, in tegenstelling tot directe verzekeraars”. Adfiz ondersteunt de adviseurs met een infographic, informatiebijeenkomsten en een rekenbox waarmee in een vroeg stadium het fijnmazige gemiddelde kan worden berekend.

Wat als?

De nieuwe wet geldt voor nieuw af te sluiten particuliere schadeverzekeringen. Hiervan valt de impact misschien wel mee, maar laten we even een stap verder denken. Wat nu als de particuliere klant ook een ondernemer is die zich afvraagt hoe hoog de provisie is op de zakelijke verzekeringen, waarvoor vaak hogere premies en dus hogere provisiebedragen gelden? Wat als bestaande relaties vragen hoeveel provisie al is verdiend over de lopende verzekeringen en misschien zelfs de dienstverlening ter discussie stellen als ze deze niet of onvoldoende hebben ervaren ? Wat als de markt, mede vanwege de open normering,  onvoldoende invulling geeft aan deze nieuwe wet en de regels verder worden aangescherpt? Bij impactvolle producten heeft dit uiteindelijk geleid tot een provisieverbod.

Tot slot een advies

Onder invloed van de nieuwe wet zal het gesprek tussen de assurantietussenpersoon en de klant meer dan voorheen gaan over de dienstverlening die hij mag verwachten. Leg je dienstverlening dus zodanig uit dat de klant jouw toegevoegde waarde begrijpt. Een visuele ondersteuning helpt daarbij.

Wees vervolgens proactief in je klantcommunicatie: Zorg ervoor dat je regelmatig contact hebt met je klanten en dat je hen op de hoogte houdt van relevante ontwikkelingen van hun verzekeringen of in de markt. Dit helpt niet alleen bij het opbouwen van vertrouwen, maar het kan ook helpen om klanten te behouden.